طرح احداث نیروگاه های خورشیدی کوچک مقیاس در مجاورت چاه های کشاورزی
محمدحسین اکبری – سرپرست اداره کل جهاد کشاورزی استان در جلسه کارشناسی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی مورخ ۰۸/۱۱/۱۴۰۳ با ارائه توضیحاتی درخصوص طرح احداث نیروگاه های خورشیدی کوچک مقیاس در جوار چاه های کشاورزی گفت: اقدامات لازم جهت معرفی طرح از سوی استان خراسان بعنوان استان پایلوت که قابلیت اجرای طرح در آن میسر می باشد، انجام پذیرفته و با بانک ها نیز جلسه ای در این موضوع برگزار گردیده است که در این جلسه، بانک های صادرات، کشاورزی، تجارت، ملت و پست بانک حضور داشتند و جزئیات اجرای این طرح مطرح گردید. اکبری در ادامه با اشاره به شروطی که برای بانک ها در همکاری برای اجرای این طرح لحاظ شده بود، اظهار نمود: کشاورزان از ارائه وثیقه به بانک ها معاف و مقرر گردید، قراردادی که کشاورزان متقاضی تاسیس نیروگاه خورشیدی در جوار چاه کشاورزی با شرکت توزیع برق استان منعقد می کنند، به عنوان قرارداد خرید تضمینی و وثیقه تسهیلات دریافتی مد نظر قرار گیرد، همچنین مقرر گردید جهت دریافت تسهیلات، ۵۰ درصد سپرده گذاری مردم در بانک انجام شده و بانک هم بلافاصله تسهیلات را بدون معطلی به کشاورزان پرداخت نمایند که شرایط پرداخت این تسهیلات ۵ ساله خواهد بود. وی با اشاره به اینکه ۲۰۶۷ حلقه چاه کشاورزی در استان موجود است، اظهار نمود از این تعداد ۲۷۰ حقله چاه در مرحله اول شناسایی و ۱۷۵ حلقه به بانک معرفی و صاحبان ۳۵ حلقه چاه در بانک سپرده گذاری کرده اند و در ۵ حلقه چاه کشاورزی پنل اجرا شده است. سرپرست اداره کل جهاد کشاورزی استان یکی از دلایل کند بودن روند اجرای این طرح در استان را عدم خرید برق تولیدی نیروگاه های خورشیدی مجاورت چاه های کشاورزی توسط وزارت نیرو در ماه های گرم سال عنوان نمود و افزود براساس دستور وزیر وقت در اردیبهشت ماه سال جاری (درخصوص عدم خرید برق تولیدی نیروگاه های چاه های کشاورزی در ماه های خرداد تا شهریورماه) و متعاقب آن پیگیری های انجام شده توسط استان با حضور در کمیته هسته ای و انرژی مجلس شورای اسلامی و دفاع از این طرح، مقررگردید برق نیروگاه های مذکور در استان خراسان جنوبی طی ۱۲ ماه سال خریداری گردد که تاکنون به استان ابلاغ نشده است، سرپرست جهاد کشاورزی استان در ادامه از اهم فواید اجرای طرح مربوطه به موارد ذیل اشاره نمود:
- مشارکت جدی کشاورزان به عنوان سرمایه گذار و کاهش هزینه های تأمین انرژی دولت
- استفاده از زیرساخت های موجود و کاهش هزینه ها
- تحقق شعار سال
- حل مشکل خاموشی چاه های کشاورزی و جلوگیری از بروز خسارت به ادوات کشاورزی
- پدافند غیرعامل و توسعه تولید انرژی به صورت پراکنده و کاهش تلفات شبکه های انتقال توزیع
- تولید ۱۰۰ مگاوات برق و ایجاد درآمد قابل توجه برای کشاورزان
اکبری همچنین اعلام نمود در کشوربالغ بر ۴۰۰ هزار حلقه چاه کشاورزی وجود دارد که ۲۵۰ هزار حلقه برقی و الباقی دیزلی است و ۱۵۰ هزار ایستگاه پمپاژ مجدد کشاورزی وجود دارد که در صورت تجهیز این چاه ها به نیروگاه خورشیدی با ظرفیت میانگین ۵۰ کیلووات، شاهد احداث نیروگاه های خورشیدی با ظرفیت تجمعی ۲۰ هزار مگاوات خواهیم بودکه در صورت محقق شدن آن، گام بزرگی در جهت رفع ناترازی برق کشور برداشته خواهد شد.
سینا سرحدی- رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه در حال حاضر ناترازی برق در کشور حدود ۲۰ هزار مگاوات می‌باشد، گفت: ضروری است برای استان خراسان جنوبی تامین انرژی مورد نیاز به صورت ویژه دیده شود. رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به طرح احداث نیروگاه‌های خورشیدی در جوار چاه‌های کشاورزی، گفت: با بررسی‌های انجام شده، IRI این طرح با قیمت‌های جدید زیر ۳ سال بوده و حتی اگر کشاورز ۸ ماه برق خود را به شرکت برق بفروشد، ۴ ماه از دست رفته نیز جبران می گردد. سرحدی در ادامه با اشاره به اینکه این طرح را نمی‌توان بر مبنای تسهیلات تبصره ۱۸ برنامه ریزی نمود، گفت: باتوجه به اینکه تبصره ۱۸ سهم عمده خود را جذب کرده، ضروری است خط اعتباری ویژه از صندوق برای این طرح در نظر گرفته شود.
علی کرمانی، نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی بیرجند و رئیس هیأت مدیره شرکت نمادنیرو با اشاره به اینکه عمده فعالیت ما در حوزه فنی و ساخت نیروگاه و بسته‌های تامین مالی می‌باشد، اهم چالش های سرمایه‌گذاران این حوزه را موارد ذیل عنوان نمود: با توجه به اینکه صاحبان چاه های کشاورزی در جهت تأمین برق مورد نیاز به میزان ۸۰ درصد (به منظور بهره مندی از مصوبه وزارت نیرو جهت عدم خاموشی) نسبت به احداث نیروگاه خورشیدی اقدام می کنند این نکته را نظر داشته باشند که شرکت توزیع برق در استان، با وجود اینکه کنترل های هوشمند برای بیش از ۹۰ درصد مشترکین نصب شده است و می تواند خاموشی را برای مشترک به تنهایی اعمال نماید اما نسبت به خاموش کردن فیدرها اقدام می کند که این باعث می شود نیروگاه های خورشیدی که در نقاط مختلف هم نصب شده اند قطع شوند، کرمانی در ادامه افزود: چالش دوم مربوط به چهارماهی است که با دستور وزیر سابق نیرو، تولید مازاد بر مصرف چاه‌های کشاورزی باید خریداری شود نه تولید اصلی که این خود یکی از مشکلات پیش روی صاحبان چاه‌های کشاورزی می‌باشد. کرمانی در ادامه اظهار نمود: در بحث سهم آورده متقاضیان جهت اجرای پنل های خورشیدی در جوار چاه های کشاورزی، می توان از ظرفیت بنیاد علوی و بنیاد برکت جهت تامین مالی کمک گرفته شود.
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی بیرجند، در پایان با تأکید بر ضرورت نگاه حمایتی به موضوع نیروگاه های خورشیدی در جوار چاه های کشاورزی به دلیل شرایط خاص کشاورزی و محدودیت های ناشی از شرایط جوی و اقلیمی در خراسان جنوبی، پیشنهاد نمود قراردادهای خرید تضمینی نیروگاه های تجدیدپذیر در مجاورت چاه های کشاورزی اصلاح و به قراردادهای خرید تضمینی حمایتی و بهره مندی از ظرفیت تأمین مالی نیروگاه های حمایتی اختصاصاً برای خراسان جنوبی با شرایط خاص در نظر گرفته شود.
علیرضا پوزشی – نماینده شرکت توزیع برق استان با اشاره به اینکه نصب کنتورهای فرمان‌پذیر از راه دور در دست اقدام است، گفت: نصب این کنتورها تا پیک ۱۴۰۴ اتفاق خواهد افتاد. پوزشی با اشاره به قانون معافیت چاه های کشاورزی از برنامه خاموشی‌ها، گفت: بر اساس این قانون اگر چاه کشاورزی در ماه های گرم سال (خرداد، تیر، مرداد و شهریور) از ساعت ۱۱ تا ۱۶ بعد از ظهر(پیک بار) خاموش گردد، برق مصرفی در ۱۹ ساعت دیگر از چاه به صورت رایگان محاسبه خواهد گردید. پوزشی با اشاره به اینکه بسیاری از واحدهای کشاورزی، تولید محصولات استراتژیک را داشتند و تحمل این خاموشی را ندارند، گفت: وفق مصوبه وزیر محترم نیرو در صورت احداث نیروگاه خورشیدی به ظرفیت ۸۰ درصد مصرف چاه کشاورزی خاموشی برای اشتراک های مربوطه اعمال نخواهد شد و این موضوع به عنوان راهکاری در راستای عدم خسارت به کشاورزان محترم در پی خاموشی های ماههای گرم سال بسیار حائز اهمیت است. وی در ادامه تأکیدنمود “از اردیبهشت ماه سال جاری قانون نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۸۰% احداث کنید تا معاف از برنامه خاموشی گردید بعنوان یک روش تشویقی در نظر گرفته شد.” نماینده شرکت توزیع برق استان اظهار نمود: یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۸۰ درصد دیماند تولیدش در ۵ ساعت ۱۱ الی ۱۶ بعدازظهر به اندازه مصرف همان چاه در ۵ الی ۶ ساعت می باشد که این نیروگاه ها، نیروگاه خود تامین نام گرفتند. پوزشی در ادامه با اشاره به مصوبه مذکور گفت: بر اساس این مصوبه برق نیروگاه‌های خود تامین از خرداد ماه تا پایان شهریور ماه خریداری نخواهد شد. نماینده شرکت توزیع برق استان در ادامه افزود: این مورد تهدیدی است که می‌تواند به ظرفیت تبدیل شود و اگر سرمایه‌گذاران این حوزه، جهت حل مشکل خاموشی تشویق گردند، قطعاً مشکلات مربوط به واحدهای تولیدی، کشاورزی، صنعتی و معدنی حل خواهد گردید. وی همچنین اظهار نمود: در حال حاضر نرخ خاموشی شرکت برق استان دو دهم در ۱۰۰۰ می‌باشد و این میزان بسیار ناچیز است. پوزشی با اشاره به ۴۱ قطعه زمین ۳ مگاواتی جهت احداث نیروگاه خورشیدی، گفت: اقدامات لازم در این خصوص انجام گرفته تا با نصب پنل‌های خورشیدی بتوانیم مشکل خاموشی استان را برطرف نماییم. نماینده شرکت توزیع برق استان با اشاره به اینکه برای فروش برق در تالار بورس باید قرارداد غیر انشعابی ظرفیت مشخص و بالایی در زمینی که متعلق به شخص باشد و یا از طریق منابع طبیعی این زمین تامین شده باشد، افزود: قراردادهای انشعابی در سامانه مهرسان منعقد می‌گردند و نرخ خرید تضمینی آن برابر ۲۵۰۰ تومان می باشد. پوزشی با اشاره به اینکه کشاورزانی که قصد احداث نیروگاه خورشیدی در جوار چاه‌های کشاورزی را دارند، گفت: از طریق ثبت قرارداد در سامانه مهرسان گزینه چاه‌های کشاورزی را انتخاب نموده و عملیات مربوط به ثبت قرار داد را انجام دهند. وی در ادامه افزود: در صورت احداث نیروگاه‌های خورشیدی در جوار چاه‌های کشاورزی، سرمایه گذاران از پرداخت هزینه‌های زیرساختی معاف می‌گردند، چرا که توسعه نیروگاه های تجدید پذیر کمک بسیاری به رفع خاموشی و ناترازی برق در کشور می نماید. وی در پایان با اشاره به قیمت برق تولیدی توسط نیروگاه های مختلف اعلام نمود: قیمت برق تولیدی نیروگاه های بالای ۲۰ کیلووات ۲۲۰۰ تومان و زیر ۲۰ کیلووات ۲۵۰۰ تومان و ۵ کیلوواتی های حمایتی برابر ۳۰۰۰ تومان می باشد، که این قیمت ها مصوبه وزیر محترم نیرو می باشد.
ولی الله احمدی- کارشناس دفتر هماهنگی امور سرمایه گذاری و اشتغال استانداری با اشاره به دستور ویژه استاندار محترم در جلسه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان درخصوص تشکیل ستاد تسهیل سرمایه گذاری در بخش نیروگاه های تجدید پذیر، گفت: از بخش خصوصی و متولیان امر درخواست می گردد تا پیشنهادات خود را به صورت واضح مطرح نموده تا ابهامات در خصوص طرح‌های پیش روی این مهم برطرف گردد و مسئولان بتوانند به تصمیم واحد در این زمینه برسند.
سید حسن هرم پورمقدم – نماینده سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان با اشاره به اینکه سازمان مدیریت نگاه مثبتی به بحث تولید انرژی‌های تجدید پذیر دارد، گفت: بحث انرژی‌های نو یکی از پیشران های مهم اقتصادی استان است. نماینده سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان در ادامه اظهار نمود: یکی از سرفصل‌های سند آمایش استان مربوط به بحث انرژی‌های تجدید پذیر بوده و سازمان مدیریت حمایت های لازم در این حوزه را انجام خواهد داد.
