بررسی مشکلات واحدهای فعال در حوزه فناوری اطلاعات در خصوص ارائه مجوز افتا جهت خرید در سامانه ستاد
مهدی باقری – رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی بیرجند در جلسه کارشناسی مورخ ۱۸/۰۴/۱۴۰۳، با اشاره به مشکلات واحدهای فعال در حوزه فناوری اطلاعات در خصوص اخذ و ارائه مجوز افتاد جهت خریدهای سامانه ستاد اظهار داشت: در روزهای ابتدایی ورود افتا به استان بسیاری از فعالان این حوزه حاضر به پذیرش مجوزهای دریافتی از سوی افتا نبودند اما بعدها همین مجوز برای آنها مزیت رقابتی ایجاد کرد تا بتوانند با سایر رقبای خود در بازار به رقابت بپردازند. رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه بیشترین مشکلات اخذ مجوزهای افتا مربوط به فروشگاه هایی است که باید در خصوص فروش محصولات خود به سازمانهای دولتی این مجوز را ارائه دهند، گفت: مشکلاتی که روند اخذ مجوز افتا را برای فعالین این حوزه سخت و زمان بر کرده است عبارتست از: عدم هماهنگی بین سرفصل های اعلام شده و آزمون برگزار شده، در دسترس نبودن منابع مطالعاتی و همچنین سخت بودن آزمون برگزار شده (چرا که سر فصل های این آزمون به حدی تخصصی هستند که در قالب چندین واحد دانشگاهی بصورت تخصصی نیاز به آموزش و مطالعه دارد). باقری با ارائه پیشنهاد در خصوص حل مشکلات مذکور عنوان داشت: اتاق بازرگانی استان آمادگی خود را جهت برگزاری دوره های آموزشی در سرفصل های اعلام شده برای آزمون اخذ مجوز افتا اعلام می دارد تا بتوانیم با آموزش های تخصصی زمان و مشکلات دریافت مجوزها را کاهش دهیم.
محمد رضا بهدانی – عضو کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی بیرجند گفت : لزوم اخذ مجوز افتا، بسیاری از فعالان در حوزه فناوری استان را دچار مشکل نموده و فعالان این حوزه اجباراً برای دریافت مجوز مربوط به سمت تاسیس شرکت سوق داده شده اند. عدم برگزاری آزمون در داخل استان، ارسال حداقل سه نفر از هر مجموعه جهت شرکت در آزمون، امکان عدم قبولی و لزوم شرکت مجدد در آزمون، مشکلات کمبود پرواز، بعد مسافت بیرجند – تهران و خطر های سفرهای جاده ای و نهایتاً افزایش هزینه ها و صرف زمان طولانی از عمده مشکلات مطرح شده توسط بهدانی در این جلسه بود. وی در پایان خواستار برگزاری آزمون مذکور در مرکز استان شد.
مرتضی سورگی – عضو کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی و فعال اقتصادی حوزه فناوری اطلاعات نیز عمده مشکلات درخصوص اخذ مجوز را عدم هماهنگی میان سوالات آزمون و منابع اعلام شده، عدم برگزاری آزمون در مرکز استان، لزوم فاصله زمانی سه ماهه از آزمون قبلی جهت شرکت مجدد در آزمون و از دست دادن مناقصات اعلام شده در طی این زمان اعلام نمود و خواستار کاهش فاصله زمانی بین آزمونها شد.
کامبیز درخشان – فعال بخش خصوصی حوزه فناوری اطلاعات گفت: فعالان بخش خصوصی در این حوزه با اصل مجوز افتا مشکلی ندارند و آنچه در واقع باعث ایجاد مشکلات بر سر راه فعالان این حوزه گردیده سرفصل های آزمون افتا می باشد. وی در ادامه افزود: مباحث در حد تخصصی و چندین ترم دانشگاهی می باشد که متاسفانه باتوجه به نبود آموزش خاصی در این زمینه بسیاری از شرکت ها در سطح کشور مشکل کسب نمره قبولی در این آزمون را دارند. درخشان با اشاره به تسهیلگری در حوزه آزمون های افتا پیشنهاد نمود: با متولی گری مرکز افتا، اتاق بازرگانی یا نظام صنفی رایانه ای دوره های مربوطه در استان برگزار و یا در سطح کلان تر به عنوان واحدهای دانشگاهی در دانشگاه علمی کاربردی تعریف گردد و شرکت هایی که نیروهای خود را برای آموزش در دوره های آموزشی اخذ مجوز افتا ثبت نام کرده باشند برای آنها استمهال در نظر گرفته شود و اجازه فروش محصول و خدمات حوزه فناوری بدون ارائه مجوز افتا در طول دوره به آنان داده شود. این فعال بخش خصوصی حوزه فناوری با اشاره به اینکه مجوز افتا هر دو سال یکبار نیاز به تمدید دارد گفت : باتوجه به اینکه ماندگاری نیروها در شرکتها زیاد نیست و نیروهای آموزش دیده و دارای مجوز افتا ممکن است شرکت را ترک نماید بنابراین با برگزاری این دوره آموزشی افراد زیادی خواهند توانست تحت آموزش قرار بگیرند و این امر موجب افزایش اشتغالزایی در سطح استان خواهد شد.
ابوالقاسم حسن پور – معاون راهبردی مرکز مدیریت راهبردی افتا در پاسخ به مشکلات مطرح شده توسط شرکت ها در فرآیند ارزیابی، از جمله برگزاری آزمون به صورت متمرکز در تهران و سایر مشکلات بیان شده در فرآیند اخذ مجوز، گفت: از انتهای سال گذشته، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات، برگزاری آزمون های ارزیابی فنی شرکت های متقاضی مجوز ارائه خدمات افتا را بر عهده دارد، ضروری است در این خصوص نماینده اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان پاسخ دهد. در سنوات گذشته که ارزیابی فنی شرکت ها توسط مرکز مدیریت راهبردی افتا در مرکز استان انجام می شد، رویه ارزیابی اینگونه بود که شرکت هایی که درخواست آنها بررسی می شد، جمیع شرایط و توانمندی های آنها مدنظر قرار می گرفت و در ارزیابی لحاظ می شد و صرفاً نمره آزمون ملاک تأیید یا رد شرکت نبوده است. اینکه شرکتی بیان کند که صرفاً به جهت عدم موفقیت در آزمون در سال های گذشته موفق به اخذ مجوز افتا نشده است صحیح نمی باشد. به همین منظور و جهت پاسخ به اعتراض یا هرگونه شک و تردید شرکت ها و یا عدم رعایت انصاف در ارزیابی، تمامی فرآیند آزمون، بازدید از شرکت ها و مدارک دریافتی از شرکت در قالب یک گزارش مستند می شد و نسخه ای از آن به تهران ارسال می شد. ایشان با اشاره به اینکه اصل ضرورت اخذ مجوز افتا مربوط به ردیف ۴۷ ماده ۵ مصوبه شورای عالی فضای مجازی با عنوان طرح کلان و معماری شبکه اطلاعات است که متولیان اعتبار سنجی خدمات و تجهیزات شبکه ملی اطلاعات، مرکز مدیریت راهبردی افتا و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعیین شده اند و هیأت مقررات زدایی و بهبود محیط کسب و کار این موضوع را در بند (ب) مصوبه ابلاغی مورخ ۲۷/۰۱/۱۴۰۱ مورد تأکید قرار داده است. به همین منظور ضرورت اخذ مجوز خدمات افتا در جلسات متعدد با اعضاء نظام صنفی رایانه ای استان از سال ۱۳۹۷ تا کنون به دفعات مورد تأکید قرار گرفته است. اما همانگونه که امروز شاهد آن هستیم ، برخی از شرکت ها علیرغم سابقه طولانی در ارائه خدمات حوزه فناوری اطلاعات به سازمان ها، به دلیل عدم اقدام به موقع جهت دریافت مجوز افتا، امکان انعقاد قرارداد با بخش دولتی را ندارند و عملاً با توجه به مقررات متعددی که در این خصوص ابلاغ شده است و نظارت ذیحسابان، دیوان محاسبات و بازرسی کل استان، راهی جز دریافت مجوز افتا برای شرکت ها وجود ندارد. علاوه بر موضوع مجوز خدمات افتا، شرکت های نرم افزاری استان می توانند با اخذ پروانه ارزیابی امنیتی محصول از آزمایشگاه های مورد تأیید این مرکز، نسبت به فروش محصولات خود به دستگاه های اجرایی مبادرت نمایند کما اینکه چند شرکت استان در سنوات گذشته موفق به اخذ مجوز افتا برای محصولات خود شده اند که سایر شرکت ها می توانند از تجربیات موفق این شرکت ها در تولید و توسعه و اخذ مجوز افتا استفاده نمایند.
مسعود قلی‌زاده – مسئول بازرسی اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان با اشاره به فرایند صدور مجوز گفت : فرایند صدور مجوز توسط وزارت ارتباطات و در معاونت امنیت فضای تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران تعریف گردیده است و از زمان ثبت درخواست مجوز توسط بخش خصوصی تا زمان صدور و تحویل همه مراحل توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات انجام می شود. در این بین رفت و برگشت درخواست ها به مرکز مدیریت راهبردی افتا جهت نظارت و اعتبار سنجی انجام خواهد شد . مسئول بازرسی اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان با اشاره به اصل موضوع که فرایند و رسیدگی به درخواست ها می باشد گفت: این فرایند مستقلاً و راساً توسط معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات مرکز انجام می‌گیرد و ادارات کل ICT در استانها نقشی بصورت تعریف شده در این فرایندها ندارند، اما به واسطه نمایندگی سازمان در استان قاعدتا باید پیگیری مشکلات شرکت ها انجام پذیرد. قلی زاده با اشاره به موضوع پیچیدگی فرایند آزمون، سوالات و منابع آزمون گفت : موضوع حوزه امنیت فضای تبادل اطلاعات در سالیان اخیر به واسطه حساسیت ها و تهدیدها و مشکلات ناشی از تهدیدهایی که در شبکه دستگاه های اجرایی اتفاق افتاده است مورد تاکید نهادهای امنیتی کشور قرار گرفته است از جمله مرکز مدیریت راهبردی افتا و وزارت ارتباطات که همواره مورد تاکید این دو نهاد می باشد و به همین دلیل در دستگاههای دولتی تاکیدات زیادی بر روی امنیت فضای تبادل اطلاعات وجود دارد. مسئول بازرسی اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان با اشاره به اینکه در بخش خصوصی رویکرد سازمان و مرکز مدیریت تاکید بر بکار گیری پیمانکاران توانمند و دارای نیروهای متخصص با هدف تخصصی کردن حوزه امنیت فناوری اطلاعات می باشد گفت: در جلسه برگزار شده یکی از درخواست‌های مطروحه توسط بخش خصوصی اعطای مجوز به اشخاص حقیقی بود و به دلیل ارائه نظرات اصلاحی از طریق نصر کشور در حال حاضر صدور مجوز برای اشخاص حقیقی در دستور کار نیست و باهدف تخصصی تر کردن این حوزه و بعد مسئولیت های حقوقی در حال حاضر صدور پروانه صرفا برای اشخاص حقوقی و شرکتها صورت میپذیرد . قلی زاده با اشاره به سختی و پیچیدگی های موجود در آزمون گفت : سازمان به دنبال ارزیابی حرفه ای و تخصصی بهتر بر روی کارشناسان معرفی شده توسط شرکت ها می باشد و علت پیچیدگی ها در آزمون همین مسئله می باشد. وی با اشاره به موارد مطرح شده در خصوص مغایرت آزمون با منابع گفت: پیگیری لازم در این خصوص در اسرع وقت انجام خواهد شد و در خصوص اصل برگزاری آزمون در ستاد فناوری اطلاعات ایران، در سالهای اخیر مراحل مصاحبه بصورت مجازی در محل اداره کل ICT استان انجام می شد اما طی دو سال گذشته انجام این مراحل به تهران منتقل گردیده و در آخرین مرحله پژوهشگاه وزارت ارتباطات مصاحبه را انجام و آزمون کتبی را برگزار خواهد نمود. قلی زاده با اشاره به آخرین وضعیت از برگزاری آزمون ها گفت: آزمونها به صورت تجمیعی یا متمرکز و آنلاین در استان ها برگزار میگردد اما باتوجه به اینکه در استان خراسان جنوبی و و سایر استانهای دارای شرایط مشابه که تعداد درخواست های آماده آزمون آنها در سامانه سازمان فناوری اطلاعات کشور کمتر بوده، آزمون بصورت متمرکز در یکی از استانهای همجوار برگزار می گردد. وی در ادامه افزود : اعزام کارشناسان به مشهد بجای تهران قطعا فرایند را تسهیل نموده، هرچند آنچه مد نظر ما است برگزاری آزمون و مصاحبه بصورت متمرکز و وبیناری مطابق روال گذشته در مرکز استان می باشد. مسئول بازرسی اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان با اشاره به بازه زمانی دوماهه تعیین شده بین دو آزمون گفت: این بازه زمانی در نظر گرفته شده صرفا جهت مطالعه و آمادگی بیشتر کارشناسان بوده و درخواست مطرح شده در خصوص کاهش این بازه زمانی نیز پیگیری خواهد شد. وی در خصوص رفع چالش‌های پیش روی صدور مجوز افتا شرکت ها گفت: متاسفانه شرکتها در روزهای پایانی جهت رفع مشکلات پیش روی صدور پروانه و مجوز خود اقدام می کنند در حالی که این موضوع باید از ابتدای کار شرکت پیگیری گردد چراکه این سهل انگاری موجب از دست دادن فرصت ها در بازار بدلیل نداشتن مجوز خواهد گردید. قلی زاده در ادامه افزود: پیشنهاد می گردد در موعد زمانی اعلام شده اقدامات اولیه در خصوص انجام آزمون و اخذ پروانه انجام پذیرد و اگر خللی در ضمن انجام فرایند اتفاق افتد، قطعا پیگیری های لازم انجام خواهد شد. قلی زاده با اشاره به بازه زمانی ۲ ساله اعتبار مجوزها گفت: این مسئله مورد نقد شرکتها قرار گرفته چراکه فرایند کسب این پروانه ها دشوار و زمانبر است، درخواست شرکت ها این است که مدت زمان اعتبار این پروانه ها از ۲ سال افزایش یابد که این موضوع نیز در دستور پیگیری معاونت امنیتی سازمان می باشد. وی در خصوص منابع آزمون گفت: در سامانه صرفاً سرفصل‌ها درج شده و منابع آزمون جهت مطالعه کارشناسان معرفی نشده است که اصل موضوع سرفصل‌ها و منابع را نیز پیگیری خواهیم کرد. مسئول بازرسی اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان در خصوص تاخیر فرایند برگزاری آزمون گفت: برگزاری آزمون در تیرماه به واسطه نبود شرکتهایی در مرحله آزمون در سامانه صدور پروانه بوده است و در خرداد ماه سال جاری در جلسه وبیناری که با معاونت سازمان برگزار گردید فرایندهای جدید تبیین گردید در واقع تلاش ما در جهت تسهیل فرایند به نفع بخش خصوصی است و از این رو جهت تبیین قوانین و دستورالعمل ها پیشنهاد میگردد جلسه مشترکی با فعالان بخش خصوصی در حوزه فناوری و مدیران IT دستگاهها و ذی حسابان برگزار شود .
محسن اسحاقی – کارشناس مسئول سرمایه گذاری اداره کل اقتصاد و دارایی استان نیز اعلام داشت:
براساس بند (ب) مصوبه پنجاه و هفتمین نشست هیئت مقررات زدایی مورخ ۱۴۰۱/۰۱/۲۷، شرایط، مدارک و هزینه های صدور ۳۴ عنوان مجوز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به تصویب رسیده است که ۸ عنوان مجوز مربوط به سازمان فناوری اطلاعات ایران می باشد. اسحاقی در ادامه گفت: بر اساس بند (ز) مصوبات هفتاد و نهمین نشست هیئت مقررات زدایی و بهبود محیط کسب و کار، زمان صدور ۴ مجوز مربوط به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شامل پروانه فعالیت در حوزه خدمات آموزشی، خدمات عملیاتی، خدمات فنی و خدمات مدیریتی افتا به ۹ ماه اصلاح شده است که در صورت ارائه پیشنهاد اصلاحی برای کاهش زمان برگزاری آزمون و تسریع در فرایند صدور مجوز، موارد مربوطه در قالب کاربرگ پیشنهادی جهت طرح و بررسی در هیئت مقررات زدایی به اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان اعلام گردد.
مجتبی شریعتی فر- مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه گذاری و اشتغال استانداری : با اشاره به اینکه در طی سه سال اخیر حوزه فناوری اطلاعات به عنوان پیشران اقتصادی استان قرار گرفته است، گفت : همواره این خلاء در حوزه فناوری اطلاعات استان احساس می شد و بخش خصوصی فعال در این حوزه تشکل سازمان یافته ای نداشت تا مطالبه گری کند و سازمان نظام صنفی رایانه ای قدرت اجرایی نداشت تا از فعالان بخش خصوصی این حوزه دفاع نماید،از این رو پیشنهاد گردید اتاق بازرگانی استان با تشکیل کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت پیگیری مطالبات فعالان اقتصادی این حوزه ورود نماید و رفع مشکلات این حوزه در دستور کار قرار گیرد، شریعتی در ادامه تأکید نمود برگزاری این جلسات در محل اتاق بازرگانی نافی زحمات آقای حسن پور و همکاران آنان در مجموعه افتا نیست. مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه گذاری و اشتغال استانداری از مزایای پیشران اقتصادی بودن حوزه فناوری اطلاعات سهم آن در اشتغال، درآمدزایی، تسهیلات و .. استان اعلام نمود و افزود این حوزه در تصمیم گیری های شورای برنامه ریزی استان و کارگروه رفع موانع تولید دارای اولویت می باشد. مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه گذاری و اشتغال استانداری با اشاره به اینکه اتاق بازرگانی استان بعنوان بزرگترین پارلمان بخش خصوصی پیگیر مطالبات فعالان اقتصادی در حوزه های مختلف می باشد گفت: پیشنهاد می گردد کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی جلسه ای را جهت اطلاع رسانی و تشریح قوانین در حوزه فناوری برای فعالان این بخش برگزار نماید چرا که عدم اطلاع از قوانین و مقررات مشکلات زیادی را ایجاد نموده است. شریعتی با اشاره به روند طولانی شدن آزمون و فاصله زمانی دوماهه بین آزمون ها گفت : این موضوع باید هرچه سریعتر پیگیری گردد و در این خصوص اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان، مکاتبه ای را با مرکز انجام داده تا هرچه سریعتر در جهت کوتاه تر کردن روند اخذ مجوز خدمات افتا تصمیمات لازم اتخاذ گردد.
