در چهل و سومین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان مطرح شد:
لزوم توازن تجاری ایران و افغانستان
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با اشاره به اینکه خواسته دولت و بخش خصوصی کشور افغانستان برقراری موازنه تجاری بین دو کشور است، گفت: علی رغم اینکه رقم صادرات به کشور افغانستان از واردات بیشتر است اما این موضوع در بلند مدت به ضرر کشور تمام می شود چرا که در حوزه انتقال پول ناترازی وجود دارد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند, علیرضا خامه زر در چهل و سومین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی مورخ ۳۱/۰۵/۱۴۰۲ با اشاره به اهمیت تجارت کشور ایران به ویژه استان خراسان جنوبی با افغانستان اظهار کرد: کشور افغانستان حدود ۴۰ میلیون نفر جمعیت دارد و یکی از بازارهای استراتژیک و هدف کالاهای صادراتی کشور ایران است.
وی با بیان اینکه کالاهای صادراتی کشور ایران به افغانستان حدود ۶۰۰ قلم کالا است که در دنیا نظیر ندارد، افزود: از سال ۹۰ تا کنون حدودا سالیانه بین ۲ تا ۳ میلیارد دلار حجم صادرات کالا از ایران به افغانستان است.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه حدود ۹۰ درصد از کالاهای مورد نیاز کشور افغانستان وارداتی است، گفت: این کشور سالانه حدود ۹ میلیارد دلار به صندوق گواهی بین المللی پول افغانستان وارد می کند.
وی با بیان اینکه از گذشته همواره رقابتی سنتی بین کشور ایران و پاکستان در بازار افغانستان وجود داشته است، عنوان کرد: اگر در سال های آتی مرز مشترک چین و افغانستان بازگشایی شود قطعا موقعیت کشور افغانستان جهش بسیار سریعی خواهد داشت.
خامه زر ادامه داد: تمام کالاهایی که از کشور چین به کشورهای آسیای میانه همچون قفقاز وارد می شود قطعا باید از افغانستان تامین شود.
وی با اشاره به اینکه نوع نگاه ایران به افغانستان یکی از بزرگ ترین ایرادات در حوزه شراکت تجاری با این کشور است، بیان کرد: متاسفانه بخش خصوصی هنوز نتوانسته دولت را در خصوص اهمیت تجارت با کشور افغانستان به عنوان شریک تجاری متقاعد کند.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه کشور ایران در شرایط تحریم‌ها می‌تواند از طریق بازار افغانستان از بسیاری کالاها بهره مند شود، اظهار داشت: امروزه سیستم طالبان قوانینی را وضع کرده که در دولت قبل با تعامل قابل اجرا بود.
وی افزود: بالاترین سهم واردات از کشور افغانستان تنها در یک سال حدود ۱۰۰ میلیون دلار بوده است و دیگر هیچ وقت از رقم ۱۰ تا ۲۰ میلیون دلار تجاوز نکرده است.
خامه زر با اشاره به اینکه خواسته دولت و بخش خصوصی کشور افغانستان برقراری موازنه تجاری بین دو کشور است، گفت: علی رغم اینکه رقم صادرات به کشور افغانستان از واردات بیشتر است اما این موضوع در بلند مدت به ضرر کشور تمام می شود چرا که در حوزه انتقال پول ناترازی وجود دارد.
وی با بیان اینکه عدم موازنه تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان نارضایتی تجار افغانی را به دنبال دارد، عنوان کرد: باید سعی کنیم موازنه تجاری را کمی به سمت افغانستان ببریم.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه کشور افغانستان کشوری صنعتی نیست لذا هدف ما واردات محصولات دامی و کشاورزی از این کشور است، افزود: متاسفانه موانعی بر سر راه واردات این محصولات وجود دارد که باید با متقاعد کردن سازمان حفظ نباتات و دامپزشکی کشور این موانع رفع گردد.
وی ادامه داد: استان خراسان جنوبی باید به عنوان استان مرزی در حوزه واردات کالا از افغانستان نقش پررنگی داشته باشد لذا باید مسئولین کشوری را جهت بررسی موانع موجود متقاعد کنیم.
خامه زر با بیان اینکه در حال حاضر تاکید بر واردات پنبه و نهاده‌های دامی از کشور افغانستان است، گفت: با توجه به اینکه در کشور افغانستان پساب صنعتی وجود ندارد محصولات کشاورزی آن‌ها بسیار با کیفیت است.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به عدم حضور مدیران کل دستگاه های اجرایی در جلسه شورای گفت وگوی گفت متاسفانه در استان خراسان جنوبی مدیران دستگاه های اجریی دغدغه مندی نداریم و شخصی در جلسات شرکت می کند که دارای اختیار نیست.
وی ادامه داد: بخش خصوصی هر زمان خواست نقشی در واردات داشته باشد با گارد دستگاه‌های دولتی مواجه می شود.
خامه زر با بیان اینکه شرکت‌های خوراک دام بسته به ظرفیت اسمی پروانه خود باید بتوانند ذرت و سویا را وارد کنند، پیشنهاد نمود: با توجه به اینکه مصرف استان خراسان جنوبی ماهیانه بیش از ۱۵ هزار تن ذرت است لذا از دولت درخواست شود که در این راستا ۵۰ میلیون ارز اعتباری به خراسان جنوبی اختصاص یابد.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه اگر قرار است مرز نشین سهمیه واردات خود را انجام دهد باید بتواند ارز بگیرد، عنوان کرد: استان خراسان جنوبی در حوزه واردات نهاده های دامی می تواند شاخص باشد لذا باید در این حوزه از تمام ظرفیت ها و پتانسیل ها استفاده کرد.
احسان بیکی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند نیز در این جلسه اظهار کرد: مشکلات و موانع موجود در حوزه صادرات و واردات ایران به افغانستان باعث شده دیگر کشورهای همسایه از این موقعیت استفاده و بازار افغانستان را در دست بگیرند.
وی با بیان اینکه هدف از واردات محصولات کشاورزی از کشور افغانستان، راه اندازی یک سری واحدهای تولیدی صنایع تبدیلی و تکمیلی در حوزه کشاورزی استان است، افزود: یکی از راهکارهای کشورهایی که مرز مشترک دارند، کشت فرا سرزمینی است که در کشور افغانستان با توجه به شرایط حاکم امکان‌پذیر نیست.
بیکی با اشاره به اینکه پیشنهاد می‌شود در حوزه کشت محصولات کشاورزی در کشور افغانستان به سمت کشت قراردادی و توافقی حرکت کنیم، گفت: این امر مستلزم دعوت از هیئت‌های تجاری و متخصصین حوزه کشاورزی افغانستان به استان خراسان جنوبی است.
وی در ادامه تأکید نمود سرمایه‌گذاری و انعقاد قرارداد با کشور افغانستان باید بلند مدت و باحفظ منافع تجار و تولید کننده ایرانی باشد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه کارخانجات خوراک دام استان سالیانه به ۱۹۲ هزار تن ذرت و ۹۶ هزار تن سویا نیاز دارند، عنوان کرد: همچنین نیاز سالانه استان به حبوبات پنج هزار تن، گیاهان دارویی ۵۰۰ تن، خشکبار ۱۲۰۰ تن و غلات ۵۰۰ تن می باشد.
وی با اشاره به اینکه علی رغم غیرفعال بودن کارخانه قند اسدآباد، اما اگر کشت قراردادی در افغانستان انجام شود بحث تامین چغندر قند این کارخانه تامین می شود، افزود: استان خراسان جنوبی در حوزه صنایع نساجی سه هزار تن و در حوزه نخریسی۸۶۰۰تن سالانه احتیاج دارد.
بیکی با بیان اینکه واردات دام سبک و سنگین از کشور افغانستان باید مورد بررسی قرار گیرد، گفت: در استان خراسان جنوبی تنها دو کشتارگاه وجود دارد که هیچگاه به ظرفیت اسمی خود نرسیده‌اند.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه وضعیت دامداران استان با توجه به شرایط نهاده‌ها و قیمت‌های آن مناسب نیست، عنوان کرد: واردات دام سبک و سنگین به صورت پرواری و انعقاد قرارداد با پشتیبانی امور دام جهت تأمین بخشی از گوشت مورد نیازاستان و کشور می تواند منجر به اشتغال پایدار و پویایی صنعت دامداری استان شود.
وی با بیان اینکه در استان سیستان و بلوچستان واحدهای بسیار زیادی در حوزه فراوری گوشت احداث شده که منابع زیادی برای آن ها به دنبال دارد، افزود: متاسفانه در استان خراسان جنوبی یک سری مشکلات در حوزه قرنطینه دام وارداتی از کشور افغانستان وجود دارد که در این راستا دامپزشکی باید انعطاف بیشتری از خود نشان دهد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه کشتارگاه های استان خراسان جنوبی سالیانه به حدود ۳۶۰ هزار راس دام سبک و ۹۰ هزار راس دام سنگین نیاز دارد، گفت: با توجه به نرخ ارز واردات دام حدود ۳۰ درصد برای وارد کننده سود خواهد داشت.
بیکی همچنین با اشاره به مشکلات کارخانجات خورات دام افزود مشکلات این واحدها در تأمین سویا و نحوه عرضه آن در بازارگاه نیازمند پیگیری می باشد.
بیکی با اشاره به اینکه هدف از واردات محصولات کشاورزی از افغانستان احیای واحدهای صنعتی راکد جهت ایجاد اشتغال پایدار و تقویت چرخه تولید است، بیان کرد: در حال حاضر بازار بسیار مناسبی در حوزه مغزیجات و خشکبار در قالب ورود موقت و صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس وجود دارد.
جواد اشرفی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی نیزدر این جلسه اظهار کرد: کالاهای مجاز واردات از کشور افغانستان باید جهت فراهم کردن بستر مناسب احصا و لیست شود.
وی با بیان اینکه برای کالاهای مورد نیاز کشور و استان به ویژه در حوزه نهاده‌های دامی باید راهکارهای اساسی ارائه و مجوز برای واردات آن اخذ شود، افزود: با توجه به بخشنامه جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی واردات دام از کشور افغانستان و پاکستان در حال حاضر ممنوع است. معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه قیمت تمام شده گوشت در کشور پاکستان نسبت به افغانستان بسیار پایین تر است، گفت: در حال حاضر استان سیستان و بلوچستان حدود ۳۶ مرکز بسته‌بندی گوشت، ۱۱ کشتارگاه صنعتی و حدود هفت هزار نفر اشتغال در صنعت گوشت دارد و براساس قانون دامی که وارد می شود باید در نزدیک ترین کشتارگاه، کشتار و سپس لاشه توزیع گردد.
اشرفی با اشاره به اینکه در مجموعه استانداری بستر واردات از کشور افغانستان و تغییر فرایندهای موجود فراهم است، عنوان کرد: مکاتبه ای در خصوص تسریع روند ممنوعیت خرید سویا از بازارگاه خطاب به وزی محترم جهاد کشاورزی تنظیم و مسئله مورد پیگیری قرار گیرد و کالاهای مورد نیاز استان همچون نهاده های دامی و پنبه که به مجوز نیاز دارند باید جهت تعیین تکلیف لیست شوند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه فرآیند چرخه واردات باید مشخص شود، گفت: علی رغم اینکه بستر و زمینه ورود برخی کالاها به لحاظ مجوز گمرکی وجود دارد اما نیازمند ارز هستند.
وی با بیان اینکه زمانی کالایی وارد می شود که مشکلات کمبود بازار را برطرف کند، عنوان کرد: کشت قراردادی در حوزه افغانستان کاربرد بیشتری نسبت به کشت فراسرزمینی دارد و باید مورد توجه قرار گیرد.
محمد جواد غریبی، رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی نیزدر این جلسه اظهار کرد: یکی از دلایل واردات دام از کشور پاکستان به استان سیستان و بلوچستان این است که در حال حاضر دام مولد و بومی در این استان وجود ندارد. وی با بیان اینکه در استان خراسان جنوبی دو میلیون واحد دامی بومی و مولد وجود دارد، افزود: یک کشتارگاه صنعتی و یک کشتارگاه نیم صنعتی در استان وجود دارد که متاسفانه ظرفیت کافی جهت کشتار دام را ندارند.
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی ادامه داد: سال گذشته ۲۰۰ هزار رأس دام از استان خارج شده که متاسفانه کشتارگاه‌های استان ظرفیت کشتار ۵۰ درصد از این دام‌ها را هم نداشته اند.
وی با اشاره به اینکه در شرایط طبیعی ۶۰ درصد و در شرایط کمبود گوشت ۴۰ درصد دام تولیدی از استان صادر می‌شود، گفت: واردات دام سبک از کشور افغانستان توجیه اقتصادی ندارد.
غریبی با بیان اینکه اگر کشور افغانستان بز سانن داشته باشد می‌توانیم به عنوان اتحادیه دامداران وارد کننده باشیم، عنوان کرد: بخش دام طی تصمیمات گرفته شده در سه سال گذشته آسیب‌های زیادی دیده و مستلزم تصمیمات جدی جهت احیا است.
وی با اظهار اینکه هیچ کشوری از افغانستان و پاکستان به دلیل عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی دام وارد نمی‌کند، افزود: کشور افغانستان در حوزه واردات پنبه و نهاده‌های دامی، کاه و یونجه می تواند بازار مناسبی برای کشور و استان باشد.
محمد رضا حاجی آبادی- رئیس شورای اسلامی استان در این جلسه اظهار کرد: باید از توانمندی و ظرفیت استان جهت واردات و صادرات با کشور افغانستان استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه حوزه دامپروری و کشاورزی باید تقویت شود، افزود: اگر می خواهیم به توسعه برسیم مشکلات باید به صورت ریشه‌ای بررسی و مورد پیگیری قرار گیرد.
سید حسین خیریه نیز در این جلسه اظهار کرد: در حوزه نهاده‌های دامی سویا در کشور افغانستان وجود ندارد اما امکان کاشت ذرت در این کشور فراهم است.
وی با اشاره به اینکه بحث قرنطینه نهاده‌های دامی باید مورد بررسی قرار گیرد، افزود: متاسفانه در حال حاضر خرید سویا از بازارگاه برای کارخانجات دام ممنوع اعلام شده که این مهم چالش بسیار بزرگی برای کارخانجات ایجاد کرده لذا قبل از اینکه به بحران برسد باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی با بیان اینکه عرضه کنجاله سویا و جو خارج از سامانه به منزله قاچاق کالا تلقی می‌شود، گفت: خرید ذرت و سویا برای کارخانجات مجاز نیست لذا باید سهمیه مرغداران را خریداری کنند.
خیریه همچنین اظهار داشت در حوزه نهاده‌های دامی از کشور افغانستان کاه، یونجه و ذرت را می‌توان وارد نمود.
وی همچنین پیشنهاد نمود انجمن خوراک دام و طیور نهاده‌ها را وارد و بین کارخانجاتی که تمایل به واردات دارند توزیع کند.
سید مجتبی حسینی – سرپرست معاونت توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی استان در این جلسه اظهار کرد: معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی قول مساعد در خصوص مرتفع شدن ممنوعیت خرید سویا از بازارگاه را داده است.
وی با بیان اینکه نظر جهاد کشاورزی در خصوص سهمیه نهاده‌های دامی به کارخانجات مثبت است، افزود: کالاهای وارداتی با اطلاعات کارشناسی شده به جهاد کشاورزی ارائه گردد.
رضا فروزان فر، رئیس کانون کارآفرینان برتر استان نیز در این جلسه اظهار کرد: در تمام دنیا زمانی که ارزش پول ملی کاهش می یابد و به سمت افزایش صادرات حرکت می کنند.
وی با اشاره به اینکه در بلند مدت باید به دنبال تک نرخی شدن ارز باشیم، افزود: تمام کشورها به دنبال تراز پرداخت مثبت هستند.
فروزان فر با بیان اینکه ارز ترجیحی باید از صنعت طیور حذف شود، گفت: امروزه کشور افغانستان پودر گوشت را جایگزین سویا کرده چرا که منبع تامین پروتئین است.
حسن لشکری، رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرزنشینان استان در این جلسه با اشاره به اینکه واردات از چند طریق ارز مبادله‌ای، تهاتر و ارز نیمایی امکان‌پذیر است، اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی در مدت زمان طولانی انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه باید تراز مبادلات تجاری با کشور افغانستان را تقویت کنیم، افزود: در این راستا باید به سمت مبادلات مرزی حرکت کنیم و اگر مرزنشینان مشکلات تعهدات ارزی را نداشته باشند می توانند اقلام بسیار خوبی را از کشور افغانستان وارد کنند.
لشکری با اشاره به اینکه صادر کننده زمانی می‌تواند واردات انجام دهد که ارز را به سیستم بانکی برگرداند، گفت: در حوزه خرده فروشی مرزنشینان نیز باید چاره‌اندیشی شود و درخواست داریم گزاینه واردات در مقابل صادرات در رفع تعهدات ارزی خرده فروشان نیز لحاظ گردد.
وی ادامه داد: اگر در حوزه خرده فروشی یک نقطه جهت تجمیع کالا در استان مشخص شود قطعا کارایی بهتری خواهد داشت.
غلامحسین زارعی، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری و توسعه منطقه ویژه اقتصادی بیرجند در این جلسه با اشاره به اینکه باید از ظرفیت منطقه ویژه اقتصادی استفاده شود، اظهار کرد: کلیه زیرساخت های مرتبط در منطقه ویژه فراهم و امکان قرنطینه گیاهی و حضور جهاد کشاورزی فراهم است و استان می تواند از این فرصت استفاده و در منطقه ویژه فرآوری انجام و سپس صادر گردد.
مژگان سعیدی، نماینده حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان در این جلسه با تاکید بر اینکه موضوع قرنطینه باید جدی گرفته شود، اظهار کرد: قرنطینه کشور افغانستان بسیار ضعیف است و متاسفانه به دلیل وجود آفت کرم سرخ پنبه در کشور افغانستان واردات پنبه نیاز به گواهی ضدعفونی با مهر این کشور را دارد.
سعیدی با اشاره به اینکه قرنطینه گیاهی استان خراسان جنوبی بسیاری از امور را تسریع می کند، گفت: واردات دانه ذرت دامی از کشور افغانستان ریسک بسیار کمی دارد و می تواند مورد توجه قرار گیرد.
غلامحسین کریم دادی، دبیر اجرایی خانه کشاورز استان نیز با اشاره به ضرورت اصلاح ساختار فرایند رسیدگی به درخواست ها افزود: طی سال‌های گذشته متاسفانه بخش دام در کشور بسیار آسیب دیده است.
وی ادامه داد: اگر دولت در راستای اهدافی که دارد حرکت کند و تولید کننده نیز بر اساس نظرهای کارشناسی کار خود را انجام دهد بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.
رامین سنائی فر، نائب رئیس کمسیون صادرات، واردات و امور مرز اتاق بازرگانی بیرجند در این جلسه با اشاره به اینکه عدم اطلاع و ناآگاهی از میزان محصولات و کالاهای کشور افغانستان یکی از مشکلات و موانع واردات از این کشور است، اظهار کرد: در این راستا باید با رایزن یا وزارت زراعت کشور افغانستان مکاتبه شود.
وی با بیان اینکه اقتضای کشور افغانستان باید در نظر گرفته شود، افزود: باید الزامات قانونی، بهداشتی و گمرکی را در نقطه صفر مرزی مستقر و اجرا کنیم.
وی با اشاره به اینکه سالن‌های منطقه ویژه اقتصادی و گمرک در مرز ماهیرود دارد نیاز به تجهیزات دارند، گفت: تنوع محصولاتی که تعرفه ترجیحی برای آن در نظر گرفته شده بسیار پایین است.
سنائی فر با بیان اینکه موضوع خرده فروشی مرز نشینان در مرز باید توسط یک متولی مدیریت شود، عنوان کرد: اگر خرده فروشی در مرز ماهیرود انجام شود بسیاری از مشکلات واردات محصولات کشاورزی مرتفع خواهد شد.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم با تجار کشور افغانستان تعامل برقرار کنیم می‌توانیم به توازن تجاری با کشور افغانستان نزدیک‌تر شویم.
ابوالحسن ظفرنیا، معاون امور گمرکی اداره کل گمرکات خراسان جنوبی در این جلسه اظهار کرد:
طی چهار ماه نخست سال جاری ۲ میلیون و ۲۶۸ هزار دلار واردات از طریق گمرکات استان و بازارچه ها صورت گرفته است که عمدتا لوازم وقطعات مربوط به معدن،شاهدانه و نخ پنبه بوده است.
وی با اشاره به اینکه در همین مدت از مرز دوغارون نیز حدود ۳ میلیون دلار واردات(از کشورهای افغانستان و پاکستان) انجام شده است، افزود: کالاهای عمده‌ای که از این مرز وارد شده شامل ماش سبز، سنگ صابون، دانه کنجد، تخم رازیانه، نخ یک لا، لوبیا قرمز و برنج (در منطقه ویژه ترانزیت، فرآوری و بهره برداری ) بوده است.
معاون امور گمرکی گمرکات استان میزان واردات از بازارچه گمشاد(بازارچه هم مرز با افغانستان) چهارماهه اول سال حدود ۴۸۹ هزاردلار اعلام نمود و افزود :بیشتر کالای وارداتی دام زنده (شتر) بوده است.
محمد علی بخشی، مدیرکل دامپزشکی استان در این جلسه اظهار کرد: دامپزشکی موافق واردات دام از کشور افغانستان، مشروط بر رعایت پروتکل های بهداشتی و قرنطینه ای و موافقت سازمان دامپزشکی است.
وی تأکید نمود خارج شدن دام زنده از استان سیستان و بلوچستان تحت هر عنوانی ممنوع است.
