بیست و نهمین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان جنوبی در روزشنبه مورخ ۱۴۰۰/۰۶/۰۶ در محل سالن جلسات اتاق بازرگانی برگزار گردید:
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند مطرح کرد؛ سهم ناچیز زرشک از سبد صادراتی | نبود حمایت برای رفع مشکلات
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند گفت: در چهار ماه نخست امسال ۱۹۰ تن صادرات زرشک خراسان جنوبی را داشتیم که این حجم از صادرات نسبت به ۲۲ هزار تن تولید این محصول در استان رقم بسیار ناچیزی است.
محسن احتشام در چهارمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان در سال جاری که به ریاست استاندار خراسان جنوبی در اتاق بازرگانی بیرجند برگزار شد، افزود: ۳۶ هزار خانوار در خراسان جنوبی از محل تولید زرشک امرار و معاش می‌کنند و ۹۸ درصد تولید زرشک ایران در این استان است.
وی بیان کرد: سالانه ۲۲ هزار تن زرشک خشک در خراسان جنوبی تولید می‌شود اما متاسفانه رقم صادرات این محصول بسیار ناچیز است، به عنوان مثال سال ۱۳۹۶ حدود ۴۸۰ تن صادرات زرشک در کشور داشتیم که سال گذشته این مقدار به ۳۲۰ تن کاهش یافته است.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند گفت: مشکل اصلی که امروز کشاورزان زرشکار خراسان جنوبی درگیر آن هستند به دلیل نبود صادرات یا صادرات ناچیز آن است.
وی افزود: در اتاق بازرگانی بیرجند اقدامات خوبی برای معرفی محصول زرشک انجام شد که در افزایش صادرات محصول تاثیرگذار بود چرا که قبل از سال ۹۵ صادرات این محصول سالانه کمتر از ۱۰۰ تن بود.
احتشام گفت: برای معرفی زرشک در سطح جهانی بروشور تخصصی به زبان انگلیسی را تهیه و به تمامی سفارت‌خانه‌ها ارسال کردیم و در بسیاری از نمایشگاه‌های بین‌المللی حضور فعالی برای معرفی این محصول داشتیم اما نتوانست رقم صادرات را به صورت چشمگیر افزایش دهد.
وی با اشاره به اینکه به فصل برداشت محصول زرشک نزدیک می‌شویم افزود: پیشنهاد ما به وزارت جهاد کشاورزی این است که قیمت پایه زرشک تازه را مشخص کند و بعد به معنای واقعی صندوق حمایت از محصولات کشاورزی وارد میدان شود و به کشاورزان کمک کنند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند گفت: در حال حاضر حجم زیادی از زرشک سال گذشته روی دست کشاورزان باقی مانده و به فروش نرسیده است، از طرفی فصل محصول جدید هم فرا می‌رسد که این موضوع مشکل کشاورزان را دوچندان می‌کند.
وی ادامه داد: شیوع کرونا و تعطیلی بسیاری از تالارها و رستوران‌ها هم در کاهش قیمت و مصرف زرشک و بازار سوغات تاثیرگذار بوده است.
احتشام گفت: یکی از درخواست‌های زرشکاران این است که یک قیمت منصفانه‌ای با توجه به هزینه تمام‌شده تولید تعیین و این قیمت حفظ شود، باید موانع پیش‌رو صادرات این محصول هم به صورت جد برداشته شود.
وی عنوان کرد: ما در اتاق بازرگانی خواهان ساماندهی بازار محصولات استراتژیک خراسان جنوبی از جمله زرشک، زعفران و عناب هستیم، از طرفی باید برای بازاریابی محصولات کشاورزی برنامه‌ریزی به موقع داشته باشیم.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با تاکید بر اینکه باید برای بازاریابی محصولات استراتژیک خراسان جنوبی راهکارهای عملیاتی ارائه و اجرایی شود گفت: باید صادرکنندگان و سرمایه‌گذارانی که در زمینه محصولات استراتژیک استان سرمایه‌گذاری می‌کنند، مورد حمایت قرار گیرند.
وی گفت: باید برنامه‌ریزی‌ها درخصوص بازار زرشک به گونه‌ای انجام شود که از وضع موجود به وضعیت مطلوب برسد و از نارضایتی کشاورزان کاسته و خشنودی آنان فراهم گردد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند هم با بیان اینکه مدت‌ها سخن از برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی بوده اما شاهد اجرای برنامه ای در این حوزه نبوده ایم، عنوان کرد: باید آموزش های لازم در جهت پیشگیری از ایجاد بار میکروبی بر روی محصول به کشاورزان ارائه شود.
سیدحسین خیریه افزود: همچنین تصویب احداث سازه‌هایی در بارگاه‌های زرشک کمک کننده استقبال زرشک کاران از بارگاه‌ها است چرا که در کنار هر زمین زرشک باید بارگاه آن هم وجود داشته باشد ولی قانون منع ساخت و ساز باعث کاهش رغبت کشاورزان شده است.
وی بیان کرد: در زمینه صنایع تبدیلی نیز برخی وارد میدان شدند ولی در اواخر کار به مشکل سرمایه در گردش برخوردند و کنار کشیدند که نیاز است در این زمینه تعاونی‌هایی روستایی کمک کنند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم در این نشست گفت: محصول زرشک یکی از محصولات استراتژیک و دارای ارزش افزوده بالایی در بخش کشاورزی استان است.
غلامرضا قوسی افزود: در مناطقی که زرشک وجود دارد، مهاجرت کمتری داشتیم چرا که این محصول تا حدودی درآمد خانوارهای روستایی را تامین کرده است.
وی با تاکید بر اینکه کرونا مشکلاتی را در بازار فروش محصول زرشک ایجاد کرده است گفت: در حال حاضر محصول زرشک متناسب با هزینه‌های تولید آن خریداری نمی‌شود و کشاورزان متضرر می‌شوند.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: در زمینه محصول زرشک تبلیغات و اطلاع‌رسانی لازم در بازار داخلی و خارجی انجام نشده و این محصول از جمله محصولات لوکس کشاورزی محسوب می‌شود.
وی گفت: سالیان گذشته بیشترین بازار فروش زرشک خراسان جنوبی را در بازار مشهد به عنوان سوغات داشتیم که کرونا به شدت آن را تحت تاثیر قرار داده است.
قوسی عنوان کرد: در سطح بازارهای جهانی هم استانداردهای محصولات کشاورزی از نظر میکروب‌یابی افزایش یافته که باید مباحث آموزشی و توسعه‌ای در زمینه تولید محصولات کشاورزی به خصوص محصول زرشک را توسعه دهیم که تغییر نحوه کار کشاورزان زمان‌بر است.
وی با تاکید بر اینکه در خراسان جنوبی باید آزمایشگاه کیفیت‌سنجی محصولات کشاورزی ایجاد شود گفت: با این اقدام محصول تولیدی در داخل استان و قبل از ورود به بازارهای جهانی کیفیت‌سنجی می‌شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی افزود: شرکت دانش بنیان، پارک علم و فناوری و جهاد دانشگاهی باید در تولید مکمل‌ها و فرآوری محصول کشاورزی به خصوص زرشک ورود پیدا کنند.
وی گفت: محصول زرشک و عناب خراسان جنوبی در بازارهای جهانی ناشناخته است که باید روی تبلیغات و بازاریابی این محصولات بیش از گذشته تلاش شود و مجموعه جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم در این زمینه آمادگی همکاری لازم را برای همکاری با بخش خصوصی دارد.
شرکت تعاونی برای محصولات راهبردی خراسان جنوبی ایجاد شود
حمید ملانوری استاندار خراسان جنوبی در نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان تأکید کرد: برای رفع مشکلات زرشک کاران، باید شرکت تعاونی زرشک برپایه سرمایه های مردمی ایجاد شود.
وی به مشکلات چندین ساله و همیشگی زرشک کاران استان اشاره کرد و گفت: از بدو ورود بنده به استان، این دغدغه مطرح شد و راهکارهایی هم برای رفع نگرانی های مردم ارائه گشت.
وی ادامه داد: در یکی از اولین جلسات ستاد توسعه خاوران به این موضوع ورود شد و تأکید کردیم که بهترین راهکار برای رفع مسائل موجود، راه اندازی یک شرکت تعاونی است.
استاندار با اشاره به محصولات استراتژیک و بسیار ارزشمند استان گفت: موضوع راه اندازی شرکت تعاونی باید برای عناب و زعفران هم دنبال شود تا منجر به ایجاد ارزش افزوده در این محصولات گردد.
ملانوری ادامه داد: در جریان سفر رئیس اتاق تعاون کشور به استان، به موضوع راه اندازی این شرکت تعاونی تأکید شد و مورد موافقت هم قرار گرفت اما بعد از آن جلسه، تعدادی از تعاونی ها طی مکاتبه ای اعلام کردند، آمادگی لازم برای انجام این کار را دارند.
وی متذکر شد: در راستای حمایت از تولید کنندگان استان، قول حمایت از این تعاونی ها را هم دادیم اما شواهد امر و مشکلاتی که الان وجود دارد، نشان دهنده کم کاری این تعاونی هاست.
استاندار فرآوری را بهترین راهکار برای ایجاد ارزش افزوده در محصولات کشاورزی عنوان کرد و گفت: این که تنها ۸ درصد از ۲۲ هزار تن زرشک فرآوری می شود یا ۲۰ درصد ۶۷ تن زعفران استان به صورت بسته بندی عرضه می گردد، نشان دهنده کم کاری در این زمینه است.
ملانوری تأکید کرد: ما به دنبال این هستیم که برای محصولات کشاورزی استان، کار اساسی انجام شود و پیشنهاد هم می کنم که از تجربیات تعاونی های قدرتمندی همچون شرکت تعاونی پسته رفسنجان استفاده شود.
وی ادامه داد: اقدامات گسترده این تعاونی سبب شده، پسته به یک محصول صد درصد صادراتی تبدیل شود و بعد از نفت، دومین کالای صادراتی کشور باشد.
به گفته وی؛ این شرکت تعاونی، به تعیین کننده قیمت پسته در دنیا تبدیل شده است.
استاندار خاطرنشان کرد: این شرکت تعاونی باید برپایه توان خود مردم راه اندازی شود تا خودشان تصمیم گیر باشند و سود حاصل از اقدامات هم عاید خودشان شود.
ملانوری با اشاره به سودآوری معادن، اظهار داشت: معدن از نگاه سرمایه گذاران از طلایی ترین سرمایه گذاری هاست اما این که ما ۲۳۰ معدن مجوزدار غیر فعال در استان داریم، به جهت نابلدی و ناآشنایی سرمایه گذاران در این مورد است.
وی متذکر شد: استفاده از تجربیات حوزه‌های موفق در هر زمینه ای می تواند مشکلات را برطرف کرده و سودآوری به همراه داشته باشد.
ارائه گزارش کمیسیون صادرات، واردات، حمل و نقل، ترانزیت و گمرک، و واحد بین‌الملل اتاق بازرگانی در زمینه بررسی حضور موثر فعالان اقتصادی استان در رویداد جهانی اکسپو ۲۰۲۰ دبی یکی از دستور کارهای جلسه امروز شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی بود و مسئول امور بین‌الملل و دبیرکمیسیون مدیریت واردات، توسعه صادرات، حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی بیرجند هم درباره نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ دبی گفت: این نمایشگاه از مهر ۱۴۰۰ تا فروردین ۱۴۰۱ برگزار و فرصت خوبی برای معرفی توانمندی های استان است.
ابوالفضل آرزومندان اظهار کرد: کشور امارات به عنوان نخستین کشور خاورمیانه میزبانی این نمایشگاه را به دست آورده است که این رویداد قرار بود در سال ۲۰۲۰ برگزار شود ولی به واسطه شیوع کرونا در سال ۲۰۲۱ برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه در این نمایشگاه تمام پتانسیل های فرهنگی، اجتماعی، تجاری و اقتصادی ارائه می شود، عنوان کرد: مزایای شرکت در این نمایشگاه بهبود تصویر ذهنی از ایران در افکار عمومی جهانی، بازتعریف هویت تاریخی، ملی، فرهنگی و اجتماعی، جلب اعتماد بین المللی و گسترش تجارت و ایجاد تعاملات سازنده و جذب سرمایه گذاری خارجی است.
به گفتۀ وی نزدیکی دبی به ایران از نظر مسافت یکی از مزیت ها به شمار می رود که در کاهش هزینه ها کمک کننده است و می توان در طی شش ماه هیئت هایی را اعزام کرد ولی برای هزینه های بالای تولید محتوا و تبلیغات نیازمند حمایت استانداری و دستگاه های مرتبط هستیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در این باره عنوان کرد: ما سه محصول استراتژیک عناب، زرشک و زعفران داریم که برای معرفی آنها در بازارهای بین المللی هر کاری انجام می دهیم.
غلامرضا قوسی افزود: در زمینه تبلیغات و اطلاع رسانی ها برنامه هایی دیده شده است و ما در کنار بخش خصوصی هر همکاری لازم باشد انجام می دهیم.
مهدی حیدری فرد رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در خراسان جنوبی هم در این نشست عنوان کرد: مزیت ها و فرصت های این نمایشگاه بر هیچ کس پوشیده نیست و تمام تلاش خود را برای حضور پررنگ در این نمایشگاه خواهیم داشت.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه وزارت میراث فرهنگی فضایی اختصاصی در این نمایشگاه در اختیار دارد، گفت: مقرر شده است که هر استان به مدت ۱۰ روز برای معرفی ظرفیت ها در نمایشگاه حاضر شوند.
حسن رمضانی در زمینه تولید محتوا نیز بیان کرد: کلیپ هایی تهیه خواهد شد که دو یا چند زبانه هستند و منتظر هستیم زمان حضور خراسان جنوبی در نمایشگاه مشخص شود.
نماینده شرکت شهرک های خراسان جنوبی نیز بیان کرد: برای تبلیغات شرکت ها به ویژه در بخش خشکبار ۲۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته بودیم که با رقم اعلامی که یک میلیارد تومان است تفاوت دارد.
مهدی جهانی کیا ادامه داد: در همین راستا نیاز است که استانداری حمایت داشته باشند تا به ویژه محصولات خشکبار که خراسان جنوبی ظرفیت بالا ولی مغفول مانده ای دارد حضور مؤثری داشته باشند.
لزوم استفاده از هر فرصتی برای معرفی ظرفیت های استان
حمید ملانوری، استاندار خراسان جنوبی در چهارمین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی در سال جاری خاطرنشان کرد: نمایشگاه جهانی اکسپو ۲۰۲۰ دبی، فرصت بسیار خوبی برای حضور و معرفی توانمندی های تجاری، اقتصادی، کشاورزی و فرهنگی استان است که نباید از دست برود و باید از هر فرصتی برای معرفی ظرفیت های استان استفاده کنیم.
ملانوری بیان کرد: اینکه این نمایشگاه در دبی و در همسایگی ماست، در کاهش هزینه‌ها موثر است و باید علاوه بر حضور در این نمایشگاه در زمینه تولید محتوا برای معرفی محصولات و ظرفیت‌های استان هم به صورت جدی اقدام و در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شود.
وی با تاکید بر اینکه برای حضور هرچه موثرتر در این جشنواره باید به طور ویژه برنامه‌ریزی کنیم گفت: همه دستگاه‌های متولی درخصوص معرفی ظرفیت‌های خراسان جنوبی نگاه استانی و نه نگاه دستگاهی و جزئی‌نگری داشته باشند.
استاندار خراسان جنوبی اظهار داشت: پیشنهاد می‌شود که کارگروه یا کمیته‌ای تخصصی با محوریت اتاق بازرگانی بیرجند و دستگاه‌های متولی تشکیل شود تا ظرفیت‌های استان برای معرفی در این نمایشگاه به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت بیشترین بازدهی را در معرفی ظرفیت‌های استان داشته باشیم.
وی افزود: این کارگروه با حضور نمایندگان حوزه‌های صنعت، معدن و تجارت، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شرکت شهرک‌های صنعتی، جهاد کشاورزی، نمایندگی وزارت خارجه، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و نیز معاونت اقتصادی استانداری در اسرع وقت تشکیل شود و در این کارگروه هزینه‌های حضور در این نمایشگاه هم برآورد شود.
ارائه گزارش کمیسیون صادرات، واردات، حمل و نقل، ترانزیت و گمرک، و واحد بین‌الملل اتاق بازرگانی در زمینه بررسی حضور موثر فعالان اقتصادی استان در رویداد جهانی اکسپو ۲۰۲۰ دبی یکی از دستور کارهای چهارمین شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی بود وبه دلیل ارائه نشدن اطلاعات دقیق درخصوص نحوه برگزاری این نمایشگاه از سوی دستگاه‌های متولی با دستور استاندار خراسان جنوبی مقرر شد با توجه به زمان برپایی جهانی اکسپو ۲۰۲۰ دبی از ۹ مهر ۱۴۰۰ تا فروردین ماه ۱۴۰۱ مصوبات این کارگروه در جلسه بعدی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان مطرح شود و مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
اکسپو ۲۰۲۰ یک نمایشگاه جهانی است که نخستین بار دبی در منطقه خاورمیانه، این رویداد را میزبانی می‌کند و برای کشور ایران در این نمایشگاه ۲ هزار و ۶۰ متر مربع فضا در نظر گرفته شده است.
بررسی مشکلات فروش زرشک خراسان جنوبی از دیگر دستورکارهای نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی بود که با دستور استاندار، به جهت اهمیت موضوع و لزوم نتیجه‌گیری مباحث در راستای رفع مشکلات زرشک‌کاران در فصل برداشت پیش رو، بحث و بررسی بیشتر و طرح مسایل کارشناسی در این زمینه به جلسه فوق‌العاده موکول شد.
